Kultura kawiarniana i różnorodność kawy w Wiedniu jest tak bardzo bogata i ma taką tradycję, że trafiła na listę niematerialnego dziedzictwa Unesco. Gdy spojrzy się na listę kaw, to można dostać zawrotów głowy od wyboru. ;) Szybki przegląd i podpowiedź na pytanie jakie spotkamy rodzaje kaw w Wiedniu i co sobie zamówić.
Mokka i espresso, czy to to samo?
Na początku wyjaśnjmy sobie tę dość ważną rzecz. Mokka i espresso nie są tym samym. Nawet więcej, różnią się w smaku.
Mokka
Nazwa „Mokka” pochodzi od Al Mukah, czyli jemeńskiego miasta nad Morzem Czerwonym, które było kiedyś ważnym portem załadunku kawy. Mokkę robi się z ziarem z Jemenu właśnie i z Etiopii. Ziarna mokki są prażone mocniej niż espresso, przez co mają też mniej kofeiny. Póżniej mokkę mieli się bardzo drobno, drobniej niż espresso. Tę kawę parzy się w tygielku.
Esresso
Espresso składa się głównie z ziaren arabiki i niewielkiej części ziaren robusty (by powstała pianka), które są bardzo intensywnie palone i drobno mielone. Następnie przez kawę przelewa się ok 30 ml wody pod ciśnieniem. Dlatego historia tej kawy rozpoczyna się wraz z pojawieniem się automatów ciśnieniowych. Wtedy też narodziała się nazwa i nawiązuje do angielskiego pociągu „express”. Mediolańczyk Luigi Bezzera patentując w 1901r. swoją maszynę do kawy espresso odwołał się do skojarzenia z lokomotywą parową, która podobnie jak maszyna do kawy, napędzana była parą wodną.
Kiedyś mokka, dziś raczej espresso są bazą do wszystkich napoi kawowych, które pojawią się na tej liście.
Kleine Schwarze (mała czarna kawa)
Baza, czyli po prostu esspresso lub mokka. 30 militrowy czarny szatan. Wersja kochana przez Włochów. ;)
Verlängerte Schwarze (przedłużona czarna)
To mała czarna „przedłużona” (verlengert) wodą. Jeśli tylko macie ochotę sobie rozrzedzić szatana, to proszę, Verlengerte stoi do Waszych usług.
Grosse Schwarze (duża czarna kawa)
Potrzebujecie „megamocy” mocno skondensowanej, na dwa łyki, to zamawiacie Grosse Schwarze. To podwójne espresso!
Kleiner/ Grosser/ Verlängerter Brauner (mała/ duża/ przedłużona brązowa kawa)
To proste, operujemy kolorem. Jeśli dodamy bitej śmietany lub mleka do czarnej jak diabelska dusza kawy to powstanie brązowa kawa (Brauner). :) Dalej jest tak samo jak z czarną, podwójne espresso uczyni z niej Grosser Brauner, a woda Verlängerter.
Wiener Melange
Klasyk na wiedeńskim stoliku kawiarnianym i moja ulubiona kawa. Ważna w niej jest proporcja, po równo kawy (espresso nieco rozcieńczone wodą), mleka i pianki z mleka. Melange podobna jest do capuccino, z tym, że ma mniej piany.
125 ml kawy wlewamy do podgrzanej filiżanki
125 ml spienionego, ciepłego mleka
Na wierzch idzie dodatkowa pianka.
Franziskaner
Franciszkanin to kawa podobna do Melange, ale tym razem zamiast „czapki” (Haube) z mleka dostajemy czapę z bitej śmietany.
Kapuziner
Pozostajemy w mnisim towarzystwie. Kapucyner wjeżdża na stół. Nazwa odnosi do koloru habitu tego zgromaczenia. Do kawy dodaje się odrobinę śmietanki, by nadać jej brązowy odcień, który odziewają kapucyni. :D
Einspänner
Einspänner to po niemiecku rodzaj jednokonnej bryczki. Kawa (podwójne espresso) serwowana jest tradycyjnie w wysokich szklankach z uszkiem. Na wierzchu znajduje się bita śmietana, by woźnicy słodzony cukrem pudrem napój zbyt szybko nie wystygł. Dlatego nazwa tej kawy skojarzona jest z powozem.
Fiaker
Pozostajemy w temacie powozów, karoc i dorożek. Tym razem kawa o nazwie Fiaker, czyli dorożkarz. Tę kawę możemy sobie zamówić na psią pogodę, bo ma wkład. To duża mokka z jeszcze większą ilością ilością cukru i 2 ml rumu. Czasem na wierzchu pojawia się kandyzowana wiśnia. Prawdopodobnie nazwa tego napoju bierze się stąd, że dorożkarze lubili ogrzać się tą odrobiną alkoholu. Ciekawe ile takich kaw pili dziennie.
Przygotowanie jest całkiem poste. Bierzemy kawę, słodzimy wedle uznania, dolewamy nieco rumu, wódki lub sznapsu, a na wierz dajemy bitą smietanę. Jeszcze nie jesteś w drodze do kuchni? ;)
Verkehrer Kaffee (odwrócona kawa)
Najbardziej przypomina kaffe latte. Nazwa wzieła się stąd, że proporcje są odwrócowe i dominuje mleko. Wlewamy do filiżanki w równych proporcjach kawę, mleko oraz piankę mleczną et voilà.
Almkaffee / Gebirgskaffee (kawa alpejska / kawa górska)
Kawa z bitą śmietaną, żółtkiem i sznapsem owocowym. Nie wiem czy bym się skusiła.
Kaffee Obermayer (kawa Obermayera)
Duża czarna, do której dolewa się trochę zimnej, płynnej śmietany. Ale cały myk polega na tym, że łyżeczkę trzyma się do góry nogami nad krawędzią filiżanki i po niej wlewa się śmietankę.
Katerkafee (kawa na kaca)
Specjał nad specjały. Mocna czarna kawa, słodzona kawałkami cukru startymi na skórce cytryny!
Kaisermelange (cesarska kawa)
Melange z żółtkiem, słodzona miodem, dosmaczona brandy lub koniakiem. Jak ktoś potrzebuje zamiast „lub” wstawia „i”. ;)
Ta lista nie wyczerpuje wszystkich kawowych specjałów pojawiających się w wiedeńskich kawiarniach. Czasem można spotkać carską kawę, kawę Marii Teresy i wiele, wiele innych. Dajcie się wciągnąć w ten magiczny, wiedeński, kawiarniany świat i sami sprawdźcie jakie są rodzaje kaw w Wiedniu. Smacznego!
Jeśli szukacie ciekawego miejsca to np. tu pisałam o Havelce. Czasem też na Instagramie zdradzam, gdzie spotkacie dobrą kawę. Zapraszam.
Super post i mnóstwo ciekawostek! Moja ulubiona to też melange 😍 Ale jak tylko otworzą znów kawiarnie, to chyba popróbuję wszystkich innych :D
Zanim otworzą kawiarnie, spróbuj zrobić część w domu.
Wspaniały post, bardzo przydatny zwłaszcza dla świeżego „Wiedeńczyka”, serdecznie pozdrawiam!
Dziękuję, cieszę się! Również pozdrawiam!