Eponimy to słowa, które wywodzą się od nazw marek, a z czasem stają się powszechnymi określeniami dla całych grup produktów. Proces ten nazywamy pospoliceniem nazw marketingowych, Przykłady takich słów możemy znaleźć w wielu językach, w tym w języku polskim – mamy przecież rower, taser, pampersy czy adidasy. W Austrii, podobnie jak w Polsce, niektóre marki zdobyły taką popularność, że ich nazwy weszły do codziennego języka, oznaczając już nie tylko konkretne produkty, ale całe ich kategorie. W tym wpisie przyjrzymy się kilku ciekawym przykładom eponimów w języku niemieckim używanym w Austrii.


Solletti – paluszki – Salzstangen

Slogan “Soletti – immer dabei” (Soletti, zawsze przy sobie) zna zapewne każdy Austriak po 40. roku życia.
Paluszki wyprodukowano w 1949 r. w piekarni Zach w Feldkirch (Styria) – właśnie mija 75 lat od ich powstania.

Pierwotnie w Piekarni Zach sprzedawano m.in. precle, ale zajmowało to sporo czasu, bo trzeba je było formować ręcznie. By skrócić cza produkcji postawiono na „patyczki” i tak narodziły się paluszki, które oczywiście wykonane są w 100% z austriackiej mąki i soli z lokalnych Alp.

Nazwa składa się z włoskiego słowa „sole” (słońce) i końcówki zdrobniającej -etto, bo to miało brzmieć miło i południowo, gdyż ówczesny właściciel firmy był fanem Włoch.

Tajemnica ich sukcesu wynika z jakości, która wykosiła konkurencję.

Tixo- taśma klejąca – Kleberband

Tixo to austriacka odpowiedź na międzynarodowe marki taśm klejących, takie jak Scotch. Produkt został opracowany w latach 50. przez wiedeńską firmę Kores. Inspiracją dla jego stworzenia była wizyta właściciela, Roberta Koreski, w Stanach Zjednoczonych, gdzie zobaczył taśmę marki Scotch. Zainspirowany tym rozwiązaniem, zlecił stworzenie pierwszej austriackiej taśmy samoprzylepnej w swoim laboratorium. Nazwa Tixo to anagram od Tiox, innej marki Kores, a dokładniej od tlenku tytanu, który służył jako pigment w produkcji.

Olla – prezerwatywa – Preservative

Firma Olla, zlokalizowana na Praterstern w Wiedniu, produkowała “zdecydowanie najlepsze specjały higieniczne”, jak czytamy w reklamie z około 1912 roku. I tak to nazwa dyskretnie rozpowszechniła się, aby reprezentować produkt.

Labello – pomadka ochronna – Lippenstift

Labello, marka należąca do Beiersdorf, została wprowadzona na rynek m.in. na rynek Austro-Węgier  w 1909 roku. Nazwa pochodzi od łacińskich słów „labium” (usta) i „bellus” (piękne), co oddaje ideę pięknych i zadbanych ust. Była to prawdziwa rewolucja na rynku, ponieważ zamiast stosowanych wcześniej balsamów w słoiczkach, wprowadzono produkt w formie poręcznego sztyftu, co znacznie ułatwiło jego aplikację. Od tego czasu Labello stało się synonimem pomadki ochronnej​.

Uhu – klej do papieru – Kleber

Mówi się, że uniwersalny klej, opracowany w 1932 roku, został tak nazwany przez swojego wynalazcę, niemieckiego farmaceutę Augusta Fischera, ponieważ w tamtych czasach inne produkty z branży papierniczej również nosiły nazwy ptaków (Pelikan, Eagle), a Uhu to puchacz.

Marka UHU to jeden z najbardziej rozpoznawalnych producentów klejów na świecie. Innowacyjność i ciągłe udoskonalanie technologii klejenia sprawiły, że UHU stało się liderem w branży, oferując szeroką gamę produktów klejących od ponad 85 lat. Współcześnie firma jest częścią Bolton Adhesives, zatrudnia około 800 pracowników i eksportuje swoje produkty do ponad 120 krajów na całym świecie​

Edding – nieścieralny flamaster – wasserfester Filzschreiber

Firma Edding zadebiutowała w 1960 roku, kiedy Carl-Wilhelm Edding i Volker Ledermann w Hamburgu stworzyli swój pierwszy produkt – marker permanentny edding No. 1. Od skromnych początków, z kapitałem startowym wynoszącym zaledwie 500 marek, firma rozwinęła się w międzynarodową markę. Dziś Edding sprzedaje swoje produkty w ponad 110 krajach na całym świecie, oferując szeroki asortyment, który obejmuje nie tylko markery permanentne, ale także produkty do komunikacji wizualnej, takie jak tablice interaktywne i flipcharty.

Polska nazwa flamaster jest spospoliceniem marki amerykańskiej Flo-Master

Fön – suszarka do włosów – Haartrockner

Fön to marka suszarek do włosów produkowanych przez firmę AEG. Nazwa wywodzi się od ciepłego wiatru fenu (Föhn), znanego w rejonach alpejskich, a w Tatrach zwanego halnym. Zjawisko to charakteryzuje się wiatrem, który wznosi się nad górami, przynosząc ciepło i suchość do obszarów poniżej. Od czasu reformy pisowni nazwa „Föhn” pisana jest bez niemego „h”, co odzwierciedla zmiany w języku, ale marka Fön pozostała niezmieniona.Marka Fön zadebiutowała w latach 50. XX wieku, kiedy to AEG wprowadziła na rynek pierwsze elektryczne suszarki do włosów. Zrewolucjonizowało to sposób pielęgnacji włosów. Suszarki Fön stały się symbolem nowoczesności i wygody, stąd ich popularność szybko rosła, a nazwa przebiła się z marki na wszystkie suszarki.Ciekawostka językowa. Słowo Heißluftdusche (prysznic z gorącym powietrzem) było używane aż do lat pięćdziesiątych XX wieku. Dziś to Haartrockner (suszarka do włosów).
Ta nazwa była dla mnie odkryciem na miarę polskiego rowera (od Rover).

Plastilin – plastelina – Knetmasse, Modeliermasse, Knete

W krajach niemieckojęzycznych za wynalazcę materiału oferowanego już pod koniec XIX wieku pod nazwą „Kunst-Modellierthon” uważa się monachijskiego farmaceutę Franza Kolba. Do dziś firma Franz Kolb GmbH produkuje oryginalną monachijską plastelinę.Dzięki swojej elastyczności i łatwości w formowaniu, szybko zyskała popularność zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Obecnie jest wykorzystywana nie tylko do zabawy, ale także w edukacji artystycznej oraz terapii zajęciowej.

Wettex – gąbkowa ścierka – Schwammtuch

Wettex to znana marka gąbkowych ścierek, która została stworzona w 1954 roku przez szwedzkiego wynalazcę, Hugo Grosse. Materiał, z którego są wykonane, to unikalna mieszanka celulozy i syntetycznych włókien, co sprawia, że są one wyjątkowo chłonne i trwałe. Wettex szybko zyskał popularność dzięki swojej wydajności i wszechstronności, stając się nieodłącznym elementem domowego sprzątania i synonimem tego typu produktów.Ciekawostką jest to, że Wettex można prać w zmywarce, co pozwala na ich wielokrotne użycie i zmniejsza ilość odpadów. Dodatkowo, Wettex, skoro jest z celulozy, jest biodegradowalny, można go wrzucić na kompostownik, co czyni go bardziej przyjaznym dla środowiska. Dziś należy do firmy Villeda.

Kelomat – szybkowar – Druckkochtopf, Schnellkochtopf

Kelomat to austriacka marka, która od ponad 75 lat jest synonimem szybkowarów. Po raz pierwszy wprowadzona przez firmę Gruber & Kaja w 1948 roku, szybko zdobyła popularność dzięki możliwości skrócenia czasu gotowania, a to było ważne w dobie powojennego kryzysu energetycznego. Początkowo szybkowary produkowane były z aluminium, jednak w latach 80. zmieniono materiał na stal nierdzewną. Aluminium z kwaśnymi potrawami wchodzi w reakcje.
W 2001 roku prawa do marki przejęła firma Riess Kelomat, która kontynuuje produkcję wysokiej jakości sprzętu kuchennego. Ciekawostka: szybkowary wykorzystuje się do budowy bomb. Taka broń została użyta podczas maratonu w Bostonie w 2013 roku.

Maggi – przyprawa do zupy – Suppenwürze

Julian Maggi, szwajcarski chemik urodzony w 1845 roku, jest znany jako założyciel marki, która stała się synonimem przypraw i bulionów. Po ukończeniu studiów Maggi postanowił zrewolucjonizować gotowanie, tworząc pierwszą na świecie przyprawę instant. Jego celem było uproszczenie przygotowywania potraw i wsparcie w dobie industrializacji i biedy.W 1886 roku na wystawie w Bazylei zaprezentował przyprawę w płynie, która powstawała na bazie mąki z grochu i fasoli. Rok później wymyślił charakterystyczną żółto – czerwoną etykietę. Wkrótce linia produkcyjna zatrudniała 450 osób.W 1947 roku firma wprowadziła na rynek bulion w kostkach, który stał się jednym z najważniejszych produktów w asortymencie.Jakość i prostota pozwoliły wybić się marce i stać się synonimem dla podobnych produktów.

Tip EX – korektor – Korrekturfolien, Korrekturflüssigkeit

TipEx to nie tylko marka korektorów, ale prawdziwy symbol walki z pisarskimi błędami! Od swojego debiutu w latach 60. XX wieku, TipEx szybko stał się nieodłącznym elementem biur i szkół.Pierwotnie służył osobom pracującym na maszynie do pisania.bWtedy to były papierki podkładane nad błędem, pod literką, która miała go zastąpić. Wolfgang Dabisch z Niemiec Zachodnich zaczął w 1965 roku sprzedawać płynny korektor pod nazwą Tipp-Ex. Pamiętacie te buteleczki jak lakier do paznokci z pędzelkiem lub trójkątną gąbką?Zasada działania płynu korekcyjnego została wynaleziona przez Bette Nesmith Graham. Na początku lat pięćdziesiątych pracowała jako sekretarka w Texas Bank and Trust w Dallas . Graham zamalowywała błędnie wpisane litery lub słowa farbą malarską, dmuchała na poprawkę i napisała na nowo.

W 1995 roku pojawiła się myszka z taśmą, a 3 lata później korektor w formie długopisu.

O.B. – tampon – Tampon

od czego O.B.? o.b.® to skrót od ohne Binde – bez podpaski. Nazwa została wybrana ponad 60 lat temu jako symbol dyskretnej marki, w czasach, gdy produkty higieny kobiecej nadal kupowano w tajemnicy.

O.B. – tampony zostały opracowane w 1947 roku przez niemieckiego inżyniera Carla Hahna i prawnika Heinza Mittaga. Główny zakład produkcyjny znajduje się w Wuppertal – Heckinghausen. Co roku produkuje się tam 2 miliardy tamponów ob. 

 
 
 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Post udostępniony przez Ania, Wiedeń, Austria (@ilove.wien)

Jeśli interesują Cię podobne treści, zapraszam na Instagrama, gdzie pierwotnie post w skróconej wersji pojawił się na moim koncie. Tam znajdziesz regularnie różne treści i ciekawistki wokół Austrii!

0 0 votes
Article Rating